Risk Based Inspection (RBI)
بازرسی بر مبنای ریسک (RBI) ابزاری مدیریتی است که برای تشخیص و اولویت‌بندی ریسک‌های مربوط به تجهیزات تحت فشار و ارائه برنامه بازرسی براساس ریسک‌های محاسبه‌شده استفاده می‌شود. این بازرسی روشی نوین است که براساس تحلیل‌های آماری برگرفته از اطلاعات بدست آمده در یک فرآیند عملیاتی، جهت بهبود بخشیدن به برنامه و صرفه‌جویی در هزینه‌های بازرسی استفاده می‌شود. بازرسی تجهیزات فرآیند، نقشی اساسی در جلوگیری از ایجاد عیوب دارد. به همین علت برنامه‌های بازرسی جهت تشخیص و ارزیابی خرابی‌های در حین سرویس برای تجهیزات، ایجاد شده‌اند.
شیوه‌های بازرسی فعلی، تشخیص این امر را که آیا با استفاده از روش‌های مختلف بازرسی، تغییر موقعیت یا فرکانس، می‌توان اطمینان کافی از خدمات را بدست آورد را دشوار می‌کنند. همچنین، این روش‌ها به راحتی تشخیص نمی‌دهند که آیا فعالیت بازرسی بیش از حد است یا خیر. همچنین هیچ سنجشی از افزایش اطمینان از بی عیبی قطعه فراهم نمی‌کنند. به همین دلیل کارشناسان تشخیص دادند که با استفاده از روش‌های بازرسی آگاهانه، مزایای قابل توجهی را می‌توان کسب کرد. بنابراین شروع به توسعه دادن برنامه‌های بازرسی کردند و در نهایت به ترکیب فاکتورهایی مانند تجربه‌ی عملیاتی رضایت بخش، نرخ پایین عیوب، حداقل پیامدهای خرابی و تنظیم فاصله بازرسی مبتنی بر شرایط دست یافتند. دو حد نامطلوب در روند اجرای بازرسی‌هایی که از تکنیک RBI استفاده نمی‌کنند مشهود است، اجرای حداقل بازرسی ممکن همراه با جایگزینی تجهیزات به هنگام وقوع نشتی یا از کارافتادگی تجهیزات و بازرسی کلیه‌ی تجهیزات تحت فشار به دفعات زیاد و با سطح پوشش گسترده که هزینه‌های بازرسی افزایش می‌یابد. بنابراین بازرسی بر مبنای ریسک، با رد این دو نگرش غلط، از ریسک هر یک از تجهیزات به عنوان اساس اولویت‌بندی و مدیریت فعالیت‌های یک برنامه‌ی بازرسی استفاده می‌کند. اهداف بازرسی RBI شامل شناسایی موقعیت‌های با ریسک بالا و جلوگیری از حوادثی که ایمنی و قابلیت اطمینان تجهیزات در حین سرویس را مختل می‌کند، پیاده‌سازی یک استراتژی جدید جهت کاهش ریسک و در عین حال بهبود یکپارچگی مکانیکی، تحلیل، ارزیابی و ردیابی خطرات احتمالی، تعیین اقدامات پیشگیرانه و کنترل ریسک و تعیین میزان ریسک براساس رفتارهای جدید می‌گردد.
در سازمان‌ها با درآمدهای قابل توجه تولید، هزینه‌ی خرابی می‌تواند قابل توجه باشد. یک برنامه‌ی بازرسی مؤثر، برنامه‌ای است که متمرکز بر دانستن این مورد باشد که چه موقع، کجا و چگونه بازرسی انجام شود. بنابراین با استفاده از تکنیک RBI، می‌توان دارایی‌ها را کنترل کرد و عملکرد آنها را بهبود بخشید و در نتیجه هزینه های بازرسی فنی، تعمیر و نگهداری بهینه‌سازی و خطر از کار افتادگی تجهیزات کاهش می‌یابد. داشتن اسناد و مدارک طیقه‌بندی‌شده برای روند بازرسی، باعث ایجاد برنامه‌ریزی متمرکز و قابل اطمینان می‌شود و تغییراتی که باید در عملیات، تجهیزات، سازه‌ها، پرسنل، پیمانکاران، سازمان شرکت و غیره حاصل شود را مشخص می‌کند. از آنجا که بازرسی تجهیزات از لحاظ وجود یکپارچگی مکانیکی و سرویس‌دهی ایمن و در عین حال مداوم تاسیسات، امری حساس می‌باشد، در ارزیابی بر مبنای ریسک، توجه و تمرکز خاصی بر روی تجهیزات بحرانی و اولویت‌بندی آنها، جهت انجام اقدامات بازرسی و تعمیرات دارد. این نوع بازرسی با تمرکز بر بهینه‌سازی برنامه‌های بازرسی جهت حفظ تجهیزات و سازه‌ها، از وقوع حوادث ناگوار و خطرات غیرمنتظره جلوگیری می‌کند. همچنین با بررسی امکان افزایش فواصل زمانی بین تعمیرات اساسی و حذف بعضی از تجهیزات، از برنامه تعمیرات با توجه به نتایج آنالیز مکانیزم‌های تخریب و خوردگی و عدم نیاز به بازکردن آنها، زمان انجام تعمیرات کوتاه می‌شود و هزینه‌ها نیز به تبع آن کاهش می‌یابد. در صورت داشتن برنامه‌ریزی دقیق و فاصله‌ی زمانی بازرسی فنی و تعمیرات، قابلیت استفاده از تجهیزات و همچنین ایمنی محیط افزایش یافته و توقف‌های برنامه‌ریزی شده و غیر برنامه‌ریزی شده، کاهش می‌یابد. بازرسی بر مبنای ریسک، پارامترهای مربوط به فرآیندهای موثر بر میزان خوردگی و همچنین پتانسیل‌های خرابی و شکست را شناسایی کرده و در نتیجه سطح ریسک را کاهش می‌دهد.
بازرسی بر مبنای ریسک شامل مراحلی همچون گردآوری داده‌های تجهیزات و فرآیندی، مدلسازی، برنامه‌ریزی و اجرای بازرسی می‌باشد. مرحله ی مدل سازی ریسک، به منظور اولویت‌بندی تجهیزات برای بازرسی انجام می‌شود. در این مرحله، ابتدا برای هر تجهیز میزان ریسک طبق فرمول زیر ارزیابی می‌شود شده و پس از هر بازرسی نیز، مجددا ریسک آن محاسبه می‌شود. برای محاسبه‌ی فرمول، ابتدا میزان احتمال و هزینه از کارافتادگی وسائل تحت فشار محاسبه شده و از ضرب دو فاکتور، احتمال وقوع ریسک و هزینه، میزان ریسک بدست می‌آید. اکنون براساس اندازه‌ی ریسک‌های بدست آمده، تجهیزات اولویت‌بندی می‌شوند و برای هرکدام، برنامه‌ی بازرسی مشخصی تعریف می‌گردد. در این برنامه، بازه های زمانی ثابتی برای بازرسی تجهیزات تعریف نمی‌شود، بلکه برای هر وسیله، بازه‌ی زمانی و روش جداگانه‌ای جهت بازرسی مشخص می‌گردد. با انجام این کار می‌توان از انجام بازرسی‌های مکرر جلوگیری و بر روی امکانات و توانمندی‌های بازرسی بر روی تجهیزاتی با ریسک بالاتر، تمرکز کرد. روش‌های ارزیابی، تجزیه و تحلیل ریسک، در سطوح مختلف و معمولا از برنامه‌ها و ترکیبات متفاوتی استفاده می‌کنند. تفاوت عمده‌ی این روش‌ها در کمیت و کیفیت داده‌های ورودی و نتایج خروجی می‌باشد. روش‌های متداول طبق استاندارد‌ها، شامل، روش‌های کیفی (Qualitative)، کمی (Quantitative) و نیمه‌کمی (Semi-Quantitative ) می‌باشد.
شرکت بازرسی فنی و پایش خوردگی ایرسا، مفتخر است که خدمات بازرسی بر مبنای ریسک را با استفاده از تجهیزات مدرن و مطابق با استانداردهای بین‌المللی ارائه دهد.